Tijdens de feestavond van de Deutsche Spiele Preis heb ik een lang en leuk gesprek gevoerd met Michael Bruinsma van 999 Games. We mijmerden over onze gezamenlijke historie, keken vooruit naar het komende Spellenspektakel (we hebben veel zin in een gezellige speelavond in de Holiday Inn) en vooral ook naar 2015, het jaar waarin 999 Games 25 jaar bestaat. En juist op dat moment schoof Bernd Brunnhofer aan, de sympathieke eigenaar van Hans im Glück. Hij was degene waar de beginnende spellenondernemer Bruinsma zijn eerste spel inkocht, 120 exemplaren van het stevige treinenspel 1835. Het in de winkels krijgen van zo’n complex spel leverde nog wat leuke anekdotes op. Bijv. hoe via een beknopte beschrijving van het thema een Duits warenhuis besloot om een zwaargewicht als Die Macher in te kopen, terwijl men een gedetailleerd uitgelegd familiespel als te ingewikkeld aan de kant schoof. Uiteraard kon ik het niet laten om ook nog even over El Grande te mijmeren, mijn favoriete spel dat volgend jaar zijn twintigste verjaardag viert. Michael en Bernd praatten ook nog over de ontwikkeling van een interessante nieuwe veelspelertitel, maar daarover doe ik uiteraard geen mededelingen.
Michael Bruinsma & Bernd Brunnhofer
Hans im Glück presenteerde onder meer Die Staufer, een bordspel van Andreas Steding. De spelers zijn edelen die Henry VI vergezellen bij een reis door Europa. Je probeert jouw afgezanten en edelen naar locaties in zes regio’s te manoeuvreren. Het spel duurt vijf rondes, waarin iedere speler drie acties uitvoert. Met de ene actiesoort kies je een veld op de desbetreffende tabel, verplaats je de afgebeelde afgezanten en edelen van de algemene voorraad naar jouw persoonlijke hof (net als bij El Grande de springplank naar het bord) en claim je schatkisten in verschillende kleuren. De kleuren bepalen welke bonussen ze opleveren c.q. hoe je punten verdient. Met de andere actiesoort bepaal je welke locatie je in een regio voor een edele wilt claimen. Wanneer de koning afwezig is, kost de reis naar die regio je een of meer speelfiguren. Ook voor het bezetten van de locatie moet je speelfiguren betalen. Ook met deze actie verdien je een of meer schatkisten. Na de acties vindt een telling plaats in de aangegeven regio en eventueel in een tweede regio die het beste aan bepaalde voorwaarden voldoet. Dan krijg je punten voor meerderheden in posities, aangevuld met andere bonussen. De desbetreffende speelfiguren worden daarna van de gescoorde locaties gehaald en in de algemene voorraad gelegd. Aan het einde van de ronde reist de koning naar een volgende regio. Passeert hij regio’s met speelfiguren die voor de betaling van bewegen of inzetten zijn gebruikt, dan krijg je deze terug in jouw hof. Het is erg belangrijk om hierop in te spelen. Aan het einde van het spel scoor je punten met jouw schatkisten en met drie soorten geheime opdrachtkaartjes (meerderheid, aanwezigheid in bepaalde regio’s en aanwezigheid op bepaalde locaties). Sommige schatkisten zijn ook tijdens het spel enorm belangrijk. Ze geven bijvoorbeeld een eenmalige korting op bewegen of plaatsen, of bezorgen je een privilege waarmee je permanente voordelen verdient. Die Staufer is geen innovatief spel, ervaren spelers herkennen ongetwijfeld elementen uit eerdere spellen. Ik vind het zelf een geslaagd meerderhedenspel, met uitdagingen rond schaarste en timing en met een leuk mechanisme om acties te kiezen, wat tevens de speelvolgorde van de volgende ronde bepaalt. De eerste pot liep wat stroef omdat we moesten kennismaken met de verschillende privileges en schatkisten. De volgende keren zal het bladeren in de regels vanzelf minder worden.
Die Staufer
Ik heb lang moeten wachten op de eerste kennismaking met een fysieke versie van het deck building spel Star Realms. Als er al doosjes in Nederland arriveerden, waren ze binnen de kortste keren uitverkocht. Gelukkig bood de digitale versie afgelopen zomer uitkomst. Uitgever White Wizard Games stond op Spiel met enorme stapels van het basisspel, aangevuld met kakelverse Crisis uitbreidingen. Laatstgenoemden waren verpakt in prijzige boosters, maar dit kon de pret niet drukken. Het spelsysteem van Star Realms doet denken aan Ascension, aangevuld met de van Magic bekende directe duels. Je begint met een deck vol zwakke ruimteschepen, dat je gaandeweg uitbreidt met betere kaarten. De schepen geven je toegang tot het geld waarmee je nieuwe kaarten koopt en de gevechtskracht waarmee je jouw tegenstander sloopt. De schepen behoren tot verschillende facties. Wanneer je kaarten uit dezelfde factie handig combineert, krijg je toegang tot extra acties. Behalve schepen kun je ruimtestations kopen, die actief blijven totdat ze worden gesloopt. Sommige stations zorgen ervoor dat de tegenstander jou pas mag aanvallen wanneer dat station is verdwenen. Zo bouw je gaandeweg een stevig deck en knal je er lekker op los totdat je de opponent op zijn knieën krijgt. Star Realms is mij zeer goed bevallen, een aanrader voor fans van het genre.
galactisch speelplezier
Dit jaar verschenen twee bordspellen over Spiel, waarvan ik er één heb gespeeld. Het speelbord van ESSEN The Game: Spiel ’13 toont een abstracte weergave van de beurshallen, met tientallen stands waarop telkens één spel wordt aangeboden. Niet alle stands zijn aan het begin gevuld, elke ronde wordt een palletwagen met zes nieuwe titels bezorgd. Je hebt een eigen actiespoor met acht velden. Op zes van deze velden zijn draagtassen afgebeeld. Je raadt het al, die worden gevuld met aangekochte spellen, waardoor jouw actieruimte snel kleiner wordt. Omdat je actiepunten gebruikt voor beweging, kom je met volle tassen nauwelijks vooruit. Dus is het zaak je spellen tussentijds in de kofferbak van jouw auto te dumpen. Daarvoor moet je wel naar de parkeerplaats wandelen. Daar kun je dan meteen even wat extra cash pinnen, ten koste van een paar winstpunten. De aankoop van spellen kost geld, maar levert meteen winstpunten op, afhankelijk van de huidige populariteit van deze spelsoort. Deze spelsoorten vind je ook terug op drie hitlijstjes (waaronder Fairplay), die bij twee tellingen extra punten opleveren wanneer je de juiste soorten en aantallen bezit. Aan het einde krijg je punten voor aangekochte spellen waarvan je verlanglijstkaartjes bezit. Hiervan heb je er aan het begin al vier ontvangen, tijdens het spel kun je ze soms gratis bemachtigen of moet je een actiepunt besteden aan proefspelen. ESSEN The Game: Spiel ’13 is geen lullige gimmick, maar een volwaardig bordspel met leuke logistieke uitdagingen en budgettaire worstelingen. De setting was een feest van herkenning, het spel zelf is ons goed bevallen. ESSEN The Game: Spiel ’13 werd tijdens de persconferentie in het zonnetje gezet door de beursorganisator Dominique. Zij vond de worsteling met verlanglijstjes, volle tassen en slinkende budgetten een aardige weergave van haar mooie beurs.
een spel over onze favoriete afwijking
Ik heb me niet gebogen over de nieuwe titels van Feuerland Spiele. Voor de grote uitbreiding van Terra Mystica wacht ik geduldig op de Nederlandse editie van White Goblin Games. Ik vind het jammer dat ze die even op ijs hebben gezet, maar ik hoorde onlangs dat het vuur begin 2015 wordt opgestookt. Uwe Rosenberg’s nieuwe bordspel Arler Erde heb ik ook laten liggen, omdat ik relatief weinig tweepersoonsspellen speel. Ik vermoed dat ik binnenkort toch voor dit spel zal zwichten, door de interessante agrarische setting en de bijgevoegde historische informatie. Dit spel lijkt met passie te zijn ontworpen.
Uwe Rosenberg’s Arler Erde
Michael Schacht vierde zijn 25-jarig jubileum als spelauteur met Hellweg Westfalicus, een nieuw bordspel van zijn Spiele aus Timbuktu label. Michael was dagelijks een paar uur present in de winkelstand van Spielbar om het spel te demonstreren. Ik ging er zaterdagmorgen heen om snel een foto te maken, maar schoof op uitnodiging van Michael aan voor een uurtje speelplezier. Het speelbord toont 12 Duitse steden, waar drie soorten handelsgoederen worden geproduceerd en gevraagd. Tussen deze steden liggen de handelswegen, waarover de spelers goederen vervoeren. Aan het begin krijg je 3 gratis goederen en 1 gratis kar. Elke ronde wordt een nieuwe handelskaart omgedraaid. Hierop is afgebeeld welke vier steden welke goederen inkopen en voor welke prijs (3-5 munten). Je kunt per eigen stad één gevraagd goed verkopen wanneer je met deze goederensoort in de afgebeelde stad staat of er via een netwerk van eigen koetsen kunt komen. De handelskaart schuift door naar het actieveld. Dan volgen twee actierondes, waarin de spelers om de beurt twee keer één actie uitvoeren. Je kunt tegen betaling (3-5 munten) de in een stad op de handelskaart afgebeelde goederen en koets kopen en inzetten. Je kunt verder een goederenkaart kopen, die bij aankoop een gratis koets oplevert, bij de eindtelling extra geld waard is en tijdens het spel een leuke bonus kan geven. Je kunt voor 1 munt een goed plaatsen in een stad waar je al een of meer goederen bezit, of ergens een nieuwe koets plaatsen. Wanneer je echt niet weet wat je moet doen, kun je 1 munt uit de bank pakken. Na 12 ronden goedkoop inkopen en duur verkopen wint de speler met de meeste centen. Hellweg Westfalicus is een typische Schacht: toegankelijk, vlot en met voldoende tactische pit om ook deze veelspeler te vermaken.
Michael demonstreert zijn nieuwe spel
