Eind april is het elk jaar tijd voor een lang weekend in Bochum, waar jaarlijks een gezellig “Spielertreffen” plaatsvindt met een fijne mix van expertspelers, spelontwikkelaars en speltesters. Eindelijk weer een ‘normaal’ Bochum. Zelfs vorig jaar hadden we nog te maken met mondkapjes en last-minute ziekmeldingen vanwege corona. Echter, ook dit jaar was er een storend element: de spellenbeurs ‘SPIEL DOCH!’ in (het gelukkig nabije) Dortmund zorgde er voor dat acht deelnemers overdag elders waren en alleen ’s avonds aan de speelvreugde konden deelnemen.
Zoals ook in vorige jaren overtrof het aantal meegebrachte spellen om vele keren het aantal deelnemers. Daar waren veel expertspellen bij en gelukkig ook de nodige deelnemers om ze uit te leggen. Het onlangs uitgeleverde Darwin’s Journey was erbij en kreeg veel belangstelling en waardering.
Zelf schoof ik aan bij Tiletum, een spel van de makers van o.a. Marco Polo, Tzol’kin en Golem. Dit spel is in 2022 volledig aan mij voorbijgegaan, maar dat kon ik dankzij de onlangs verschenen Duitse uitgave inhalen. In Tiletum probeer je roem te vergaren in een Europa rond 1500. Je laat koopmannen reizen om handelshuizen te plaatsen, architecten om kathedralen (mee) te bouwen en verzamelt nuttige familieleden op je eigen spelertableau. Je acties haal je bij het ‘actierondel’ met dobbelstenen, dat elke ronde draait. De dobbelsteen geeft het aantal grondstoffen aan dat je krijgt en het aantal acties dat je kunt uitvoeren. De som is steeds zeven: dus wil je veel grondstoffen, krijg je weinig acties – en omgekeerd. Vier keer in het spel kun je in vier verschillende steden een grote bonus krijgen – mits jouw handelaar daar aanwezig is of je er een handelshuis hebt gebouwd. Strategische planning en opportunisme gaan hand in hand. Een aanrader.
Tiletum
Een ander spel dat mij positief opviel, was Wayfarers of the South Tigris van het duo Macdonald & Philips, de makers van de ‘Western Kingdoms’ spellen (Architecten, Paladins, Viscounts). Kennelijk is dit het eerste spel van een nieuwe serie, want ik zie dat ‘Scholars of the South Tigris’ alweer voor dit jaar is gepland. In Wayfarers ben je op ontdekkingstocht in het oude Mesopotamië. Door de desbetreffende kaarten te vergaren, voeg je land- en zeegebieden toe aan jouw persoonlijke spelertableau, bouw je gebouwen en trek je bewoners aan. Daarbij mag je geen moment de ‘karavaan’ vergeten op het centrale speelbord. Dit ‘karavanenspoor’ lijkt op het tempelspoor in Arnak en is beslissend voor de overwinning. Er zijn steeds andere voorwaarden om een volgende stap te kunnen doen tot één van de eindpunten. Sommige spelelementen en het herkenbare artwork van Mihajlo Dimitrievski doen aan de voorgangers denken, maar toch wacht je weer een uitdagende speurtocht naar de juiste combinatie voor het behalen van de meeste winstpunten.
Het aantrekkelijkste onderdeel van de Bochum-bijeenkomst is de aanwezigheid van spelontwikkelaars die toekomstige spellen testen. Dit waren deze keer niet de auteurs zelf, maar redacteuren van Amigo en Deep Print Games/Pegasus die het proces van testen & verbeteren begeleiden.
Zo maakte ik kennis met Gotica, een nieuw spel van Michael Kiesling in navolging van de zeer succesvolle Azul-serie. In Gotica proberen de spelers de Gothische ramen van een kathedraal in te vullen. Iedere speler beschikt over een eigen bord waarop hij een aantal vensters in verschillende kleuren kan ‘bouwen’. De bouw gebeurt met vier mooi in elkaar passende ringen, van buiten naar binnen. Om een ring te kunnen bouwen, heb je een aantal handkaarten van een bepaalde kleur nodig. Elke speler start met dertien handkaarten in verschillende kleuren en één joker. Een buitenste ring kost slechts één kaart; de binnenste vier. Als je kaarten hebt uitgespeeld om een onderdeel te bouwen, mag je uit drie open rijen je hand aanvullen. Echter, je krijgt steeds één kaart minder dan dat je hebt uitgespeeld. Als niemand kaarten meer heeft, start de volgende ronde en worden er veertien nieuwe kaarten uitgedeeld. Winstpunten ontvang je door het pakken van bonuskaarten voor bepaalde constellaties en door de telling na elke ronde. Het spel is nog in ontwikkeling, maar bevalt in zijn huidige vorm al uitstekend. De verwachte verschijningsdatum is in 2024.
Gotica
Van een heel ander niveau is het spel met de passende werknaam Acapoolco. Hierin probeer je de meest indrukwekkende sprongen vanaf de hoge plank in het zwembad te maken en zo (de meeste) punten te verzamelen. Hoe gewaagder de sprong, hoe hoger het aantal ogen van de verschillende dobbelstenen die je nodig hebt. Daarnaast probeer je bonuskaarten te verwerven die je een permanente bonus op bepaalde dobbelstenen geven en zodoende het geluk een beetje kunnen ‘bijsturen’. Mislukt de sprong, krijgt een ander de kans en gaat er met de punten vandoor, dus kijk uit dat je niet te hoog springt…. Al met al een luchtig dobbelspel voor een vrolijk vermaak van twintig minuten.
Acapoolco
Van hetzelfde niveau is de volgende telg in de LAMA-familie met de werknaam +7. Hierin wordt (niet verrassend) de 7 als extra kaart toegevoegd. Het uitspelen van een LAMA kaart geeft je de mogelijkheid om een (eigen) strafpunt als chip op de grijze Lamakaart te leggen. Degene die geen andere Lamakaart of een 1 speelt, is de gelukkige ontvanger van de kaart met de verzamelde strafpunten. De laatste die een 7 uitspeelt, is de ontvanger van de ‘Aapkaart’ en daarmee onkwetsbaar voor de grijze Lamakaart en geeft hem door aan de speler links van hem. Deze nieuwe LAMA-variant speelt leuk, maar maakt de resultaten nog grilliger. Het moet ook een zelfstandig kaartspel worden, geen uitbreiding. Er wordt nog aan het concept gesleuteld, dus het is de vraag of het spel SPIEL Essen 2023 gaat halen.
Lama 7
Een spel dat Essen met zekerheid gaat halen, is Z3bra van Dirk Hanneforth en Uwe Mölter. Eigenlijk lijkt het op een variant van Skyjo, waarbij je start met vijftien kaarten van 0-12 in zeven kleuren. Van deze vijftien kaarten leg je er negen gedekt voor je neer in een 3 x 3 formatie. Doel is het om jouw kaarten naar de zichtbare kant te draaien en ze vervolgens kwijt te raken. Heb je een rij of kolom met drie keer hetzelfde getal of dezelfde kleur, dan kun je deze afleggen. De eerste die al zijn kaarten kwijt is, wint het spel en de rest krijgt de punten die op de kaarten staan als strafpunt (niet handig om op het eind nog een paar tienen over te hebben). Als je aan de beurt bent, trek je een kaart, bekijk je deze en kies je vervolgens of je daarmee een open of gesloten kaart wilt vervangen. In tegenstelling tot Skyjo heeft dit spel nog een interactieve twist: als je daarmee een rij of kolom ‘compleet’ kunt maken, mag je een kaart met een corresponderende kleur of cijfer van een tegenstander wisselen. Met name aan het einde van een ronde is dit een tactisch element dat je goed kunt benutten – maar waarbij je tegelijkertijd moet uitkijken dat je een medespeler niet meer helpt. Wordt met zekerheid aangeschaft in oktober.
Z3bra
Een andere spelontwikkeling waar ik even aan mocht ruiken is Raguna (werknaam), een coöperatief spel van het auteursduo Kramer & Kiesling. Hierbij ontwikkel je met je medespelers een land met zeshoekige velden die je aan de hand van bepaalde opdrachtkaarten moet invullen. Je moet voor wegen zorgen, bepaalde gebouwen of landschappen plaatsen en aan allerlei extra voorwaarden voldoen, die gaandeweg het (legacy) spel steeds moeilijker worden. Een extra moeilijkheid is dat je steeds twee aan elkaar gekoppelde zeshoeken neerlegt die niet altijd de gewenste combinatie hebben. Zo wordt het in de loop van het spel steeds moeilijker om de gewenste delen passend te krijgen. Ik ben zelf geen grote fan van coöperatieve spellen, maar deze speelde leuk en was met zekerheid uitdagend. Het spel bevindt zich nog volop in ontwikkeling en een aantal elementen zal vast nog veranderen. Komt op zijn vroegst in 2024 op de markt.
Raguna
Peter Eggert van Deep Print Games (ex Eggert Spiele, ex Plan B) kan het niet laten om zich ook met spellen in te laten die niet in de lijn van Deep Print Games passen. Het historische spel Carolingi wil hij in samenwerking met Uli Blennemann van Spielworxx uitgeven en zal binnenkort als Kickstarter verschijnen. In Carolingi ben je een van de (1 tot 5/6) vazallen van Karel de Grote die zijn gebied probeert te ontwikkelen en te vergroten. Het speelbord heeft twee kanten: de ene variant is tijdens de regering van Karel de Grote, de andere speelt zich in de woelige tijden daarna af. Het spel is een mix van ontwikkelen, veroveren, kerstenen en rampen afslaan (c.q. ondergaan). Op zich bekende stof, ware het niet dat je de volgorde van jouw acties nooit weet. Elk jaar zijn er vier seizoenen/actierondes. Elke speler mag maximaal twee acties in een seizoen plannen, die dan onbekend voor de anderen in een zakje worden gestopt en er één voor één worden uitgehaald. Tussendoor komen er ook nog wat ‘gebeurtenissen’ tevoorschijn, meestal in de vorm van rampen die voor jammerpartijen en leedvermaak zorgen. Als je voor zekerheid gaat, verlies je tempo. Ga je voor de winst, moet je risico’s nemen en loop je kans dat jouw graansilo’s te laat gebouwd worden en je net gemobiliseerde troepen jammerlijk verhongeren. Om te winnen moet je vier winstpunten behalen. Maar dan ben je er nog niet: ook ‘overwinning’ gaat in de vorm van een actieblokje in het zakje. Als anderen dat in dezelfde beurt ook hebben gedaan, dan…. spannend. De kickstarter kan ieder moment live gaan. De levering is gepland voor in vierde kwartaal van 2023.
Carolingi
Uiteraard zijn nog meer spellen het vermelden waard, maar dat zou dit toch al uitgebreide verslag onnodig verlengen. Er zijn weer een hoop fijne spellen waarnaar ik kan uitkijken en waarvoor ik alvast kan sparen. Een releasedatum is in spellenland overigens meer een wens/hoop dan een harde toezegging. Ik verheug me natuurlijk al op een volgend Bochum.
