In verband met de vijfentwintigste verjaardag van Uwe Rosenberg’s kaartspel Bohnanza/Boonanza heb ik mijn recensie uit 1997 opgepoetst. Boonanza is een kaartspel over het telen, oogsten en verhandelen van bonen. De speelkaarten bestaan uit acht bonensoorten, die in verschillende hoeveelheden voorkomen. Op elke kaart staat vermeld tegen welke koers je een bepaald aantal van de desbetreffende bonensoort kunt verkopen. Drie zeldzame tuinbonen leveren al drie daalders op, voor vier blauwe bonen krijg je maar één daalder. Als je met de goedkope bonen wilt scoren, moet je dus veel kaarten verzamelen.
De spelers hebben de beschikking over twee akkers. Op elke akker mag je maar één bonensoort verbouwen. De schaarste van landbouwgrond zorgt voor uitdagingen. Je moet namelijk elke beurt de eerste bonenkaart uit jouw hand op een van je akkers leggen. Dit lijkt op het eerste gezicht geen probleem, ware het niet dat het is verboden om de volgorde van de kaarten in je hand te wijzigen. Door deze regel moet je zo nu en dan een bonensoort aanleggen die op geen van je akkers wordt verbouwd. Hierdoor word je gedwongen een van je oude akkers te oogsten en te verkopen. Zul je zien, bevat zo’n akker op het moment van gedwongen verkoop onvoldoende bonenkaarten om geld op te leveren. Het is overigens mogelijk om voor drie daalders een derde akker te kopen. Aangezien degene met de meeste daalders het spelletje wint, doe je dit alleen wanneer het echt nodig is. Noot: oogsten mag altijd, ook wanneer je niet aan de beurt bent. Overigens mag je geen akker met één kaart oogsten wanneer je akkers met meer kaarten bezit.
Een belangrijk onderdeel van dit spel is de handel in bonen. Naast de verplichte aanleg van de eerste kaart uit je hand, moet je elke beurt twee kaarten van de stapel nemen. Deze kaarten worden open op tafel gelegd en zijn bestemd voor de handel. Wanneer de kaarten op je eigen akkers passen, houd je ze natuurlijk zelf. Deze kaarten zijn vaak in trek bij de andere spelers. In dat geval ontstaat er een levendige handel in bonen tussen de actieve speler en zijn medespelers. Een andere speler mag de openliggende kaarten met jou ruilen tegen kaarten in zijn hand. Dit is de enige manier om de volgorde van de kaarten in zijn hand te beïnvloeden. Zo kan men ongewenste bonen lozen, die in een latere beurt tot gedwongen verkoop van een incomplete akker zouden leiden.
Na het handelen moeten de desbetreffende spelers de op tafel liggende kaarten toevoegen aan hun akker(s). De actieve speler eindigt zijn beurt door drie kaarten van de trekstapel, in de getrokken volgorde, achter zijn laatste handkaart toe te voegen.
Het einde wordt geactiveerd wanneer de trekstapel voor de derde keer is verbruikt. Dan wint de speler met het meeste geld.
Ten slotte
Boonanza was vijfentwintig jaar geleden al een leuk en verfrissend kaartspel en heeft sindsdien niets aan ludieke kracht ingeboet. Van begin tot eind ben je bezig met de planning en ontwikkeling van je akkertjes (waarbij je soms wordt gehinderd door pech bij het trekken van kaarten). Het handelen stelt je in staat het lot enigszins in eigen hand te houden en zorgt voor de nodige interactie tussen de spelers. De illustraties van Björn Pertoft zijn een lust voor het oog. Voor een hoop speelse lol in een half uurtje hoef je niet verder te zoeken. Het spel komt het best tot zijn recht met 4-5 spelers.
999 Games viert de vijfentwintigste verjaardag van Boonanza begin 2022 met een uitgebreide jubileumeditie. Deze is sinds 1 februari 2022 verkrijgbaar.
