Hoogspanning

Hoogspanning is de Nederlandstalige editie van Friedemann Friese’s bordspel Funkenschlag uit 2004, dat op zijn beurt een bewerkte heruitgave was van een gelijknamig spel uit 2001. Bij Hoogspanning vertegenwoordigen de spelers concurrerende energiebedrijven. Ze proberen zo mogelijk veel geld te verdienen door verschillende steden van stroom te voorzien. Dit geld hebben ze nodig om nieuwe energiecentrales te kopen en andere steden aan te sluiten. Het spel heeft een dubbelzijdig speelbord, met kaarten van Duitsland en de Verenigde Staten.

Een speelronde begint met de vaststelling van de speelvolgorde. Daarna volgt een veiling van energiecentrales, waarbij iedere speler één centrale kan bemachtigen. Er ligt een open aanbod van acht centrales op tafel. De actieve speler kan kiezen uit de vier centrales met de laagste waarde. Zodra een centrale is verkocht, wordt een nieuwe centrale op de juiste plek aan het aanbod toegevoegd. Tijdens het spel mag je drie centrales bezitten, waardoor je een oude moet vervangen wanneer je meer wilt. Op elke centrale is afgebeeld met welke grondstoffen je stroom kunt produceren, hoeveel grondstoffen je daarbij verbruikt en hoeveel steden je hiermee van stroom kunt voorzien. De verschillende grondstoffen zijn kolen, olie, afval en uranium. Ecologische centrales produceren stroom zonder grondstoffen te verbruiken.

De grondstoffen worden in de derde stap ingekocht. Daarbij is de speelvolgorde van groot belang, want grondstoffen worden duurder naarmate er in de lopende ronde meer zijn verhandeld. Aangezien je in een centrale extra grondstoffen kunt opslaan, verdwijnt de voorraad als sneeuw voor de zon en moeten de volgende spelers meestal diep in de buidel tasten. De speelvolgorde wordt bepaald door de hoeveelheid verdeelstations op het bord. De speler met de minste stations mag als eerste grondstoffen inkopen.

In de vierde stap plaatsen de spelers hun verdeelstations in de steden op het speelbord. De speler met de minste stations mag als eerste bouwen. Afhankelijk van de speelfase is in elke stad ruimte voor 1-3 verdeelstations. Het bouwen van verdeelstations is een dure grap. Het aanleggen van verbindingen tussen sommige steden kost veel geld. Daarnaast moet je ook nog betalen voor de bouwlocatie.

In de vijfde stap van de speelronde ontvang je geld voor elke stad die je via een verdeelstation van stroom hebt voorzien. Deze opbrengst wordt aangegeven op een tabel, waarbij de meerwaarde van nieuwe steden geleidelijk afneemt. Uiteraard moet je de verbruikte grondstoffen inleveren. In deze stap wordt tevens de grondstoffenmarkt aangevuld en wordt de grootste centrale onder de gedekte stapel geschoven en vervangen door een nieuwe centrale. Hierdoor komen de betere centrales pas in de derde speelfase in het spel. Zodra een speler het vereiste aantal verdeelstations heeft gebouwd, eindigt het spel. Dan wint de speler die de meeste steden van stroom kan voorzien.

Ten slotte

Hoogspanning is een schitterend economisch ontwikkelingsspel, waarbij een zorgvuldige planning, resourcemanagement en een neusje voor de belangrijke centrales van belang zijn. Het geschikt omgaan met de speelvolgorde is essentieel. Het is de bedoeling om je beetje gedeisd te houden, tot je de eindsprint naar de overwinning kunt inzetten. Als je te vroeg een onnodige voorsprong in verdeelstations opbouwt, loop je een groot deel van het spel achter de feiten aan. Ook de interactie met de medespelers komt voldoende aan bod. Je kunt interessante centrales wegkapen of te duur maken, de prijs van grondstoffen opdrijven en goedkope verbindingen tussen de steden inpikken. De speelduur is aan de forse kant (120-150 minuten), maar dit spel heeft meer dan voldoende kwaliteit om je zo lang te vermaken. Een absolute topper!

De eerste Nederlandstalige editie van dit spel verscheen in de zomer van 2009 bij 999 Games. Dit spel won in 2010 zowel de Nederlandse Spellenprijs als de Gouden Ludo. In het voorjaar van 2019 verschijnt de gestroomlijnde nieuwe versie Hoogspanning Recharged.