De Canadese uitgever Plan B Games, tegenwoordig het moederbedrijf van eggertspiele, presenteert op Spiel 2017 Michael Kiesling’s legspel Azul. Je vindt deze uitgever in hal 3, standnummer O117. Niek Ederveen heeft het spel al kunnen spelen op de persdag van Pegasus en was zo vriendelijk om de onderstaande spelbeschrijving en eerste indruk aan te leveren.
Sommige spellen hebben zeer eenvoudige spelregels, en toch speldiepte. Dat geldt zeker voor nogal wat abstracte spellen. Enkele abstracte spellen weten zich toch op hun beurt te vermommen als thematisch. Tot die categorie behoort Azul. Het thema heeft volgens mij iets te maken met een wandje dat van tegels voorzien moet worden, en wel vijf bij vijf tegels in een voorgeschreven patroon, zodanig dat elke rij alle vijf tegelsoorten bevat, en de volgende rij het patroon versprongen herhaalt. Vergeet het thema, en onthoud dat er uiteindelijk tegels op die voorgeschreven plekken moeten komen te liggen.
Elke rij heeft ook een aanvoerroute. Die route bevat bij de bovenste rij plek voor één tegel. Elke volgende rij heeft plek voor één tegel meer, totdat je uiteindelijk bij de laatste rij dus een aanvoerroute van vijf plekken hebt. Via de aanvoerroutes worden tegels op de juiste plek gebracht. Het bijzondere is dat binnen één aanvoerroute alle tegels identiek moeten zijn. Bovendien moet de aanvoerroute vol zijn, voordat een van die tegels doorgeschoven wordt naar de overeenkomstige plek in die rij. De overige tegels worden afgelegd (elke soort tegel komt uiteindelijk maar één keer voor in elke rij), en komen weer terug in de voorraad.
Het spel draait om het verkrijgen van tegels, en natuurlijk het scoren van punten. Aan het begin van een ronde worden ‘viltjes’ vol gelegd met vier uit een zak getrokken tegels. Om en om kom je aan de beurt, en pak je alle tegels van één soort van een viltje, en leg je die op lege plaatsen op een aanvoerroute. Alle overige tegels van dat viltje worden in het midden verzameld. Als alternatief kun je ook alle tegels van één soort uit het midden pakken. De eerste die dat doet, verdient ook nog het startfiche voor de volgende ronde, maar dat kost wel een plek op je strafpuntenspoor. Strafpuntenspoor? Jawel, alle (overtollige) tegels die je pakt en die geen plekje vinden op een aanvoerroute, moet je op je strafpuntenspoor neerleggen. De eerste plekken kosten je nog niet zoveel, maar vanaf een tegel of drie gaat het pijn doen.
Zijn alle (!) tegels deze ronde gepakt (je kunt dus niet passen, elke keer als je aan de beurt komt moet je eraan geloven), dan ga je pas kijken welke aanvoerroutes vol zijn en schuiven dus eventueel tegels in je wandje. Elke tegel die zo doorschuift, levert punten op. Je kijkt hoeveel tegels horizontaal met deze nieuweling aan elkaar grenzen, en krijgt zoveel punten. Hetzelfde doe je verticaal. Dan verreken je nog eventuele strafpunten, en begint de volgende ronde.
De volgende ronde verloopt identiek aan de vorige, alleen heb je vermoedelijk nog tegels liggen op aanvoerroutes. Die bepalen dus welke tegels daar deze ronde bijgelegd moeten worden. Bovendien heb je daardoor minder ruimte over om tegels neer te leggen. Naarmate het spel vordert, krijg je ook nog eens steeds minder tegels die nog in je rijtjes passen, en moet je daar dus ook nog eens rekening mee houden. Het spel eindigt als aan het einde van de ronde ten minste iemand één rijtje volledig volgebouwd heeft. Nu scoor je nog punten voor volledig gevulde rijtjes en kolommen en voor tegelsoorten waarvan je ze alle vijf gebouwd hebt, waarna je de meeste punten hoopt te hebben.
Het materiaal is prima uitgevoerd, en ik kan dus met recht stellen dat niet alleen de spelregels erg elegant zijn. Ik heb alleen nog maar kort aan het spel geroken. Langzaam werd duidelijk dat je op heel wat zaken moet letten om dit goed te spelen. Wat hebben anderen nodig, blijf jij niet zitten met een ongelooflijke hoeveelheid tegels in het midden waar je niets mee kunt, hoe vul je je aanvoerroutes zodat er wel genoeg tegels die ronde doorschuiven en ze ook nog punten opleveren? Als je het nog beter wilt spelen, dan houd je ook nog rekening met de tegels die er al uit zijn, en nog niet teruggestopt zijn in de zak. Een echte ontdekkingstocht levert waarschijnlijk nog meer subtiele facetten op, die bij het tegelzetten van pas komen. Ook het tempo naar het einde toe vind ik een mooie vondst. Het kan in vijf rondes af zijn. Maar wint de speler ook die het uitmaakt?
Tot slot steek ik mijn verbazing niet onder stoelen of banken: hoe kan het dat een promotionele foto, die nota bene de achterkant van de doos gehaald lijkt te hebben, een storende fout bevat? Een tegelsoort die al in een rijtje ligt, kan niet meer op de aanvoerroute van die rij geplaatst worden.
Meer informatie:
