In het najaar van 2000 ontstond in het kielzog van de Speelgoed van het Jaar verkiezing spontaan een alternatieve spellenverkiezing. Een handvol op internet actieve recensenten, waaronder ikzelf, stak de hoofden bij elkaar en organiseerde een publieksverkiezing. 138 spelliefhebbers kozen La Città van 999 Games tot hun spel van het jaar.
De landelijke spellenvereniging Ducosim droeg dit initiatief een warm hart toe, waardoor een jaar later de Nederlandse Spellenprijs het daglicht zag. Een jury van vijf ervaren spelers nomineerde in de zomer van 2001 acht spellen, waaruit 344 spelliefhebbers via een internetstemming Machiavelli van 999 Games tot winnaar uitriepen. De winnaar werd gehuldigd op het Spellenspektakel, een gebruik dat tot op de dag van vandaag wordt gekoesterd.
In de daaropvolgende jaren bleef de Spellenprijs een publieksverkiezing, waaraan je via een online stembiljet of de traditionele stembus op de zomerbeurzen van Ducosim kon deelnemen. Het overgrote deel van de kiezers bestond uit ervaren veelspelers. Dit heeft een reeks ludieke zwaargewichten als winnaars opgeleverd, waaronder Puerto Rico, Caylus, Agricola en Hoogspanning.
Na een aantal jaren bleek de publieksverkiezing gevoelig voor de omvang van het adressenbestand van de genomineerde uitgevers. Zelfs een neutraal verwoorde oproep om een stem uit te brengen leidde vanzelf tot een stortvloed aan stemmen op de spellen van de desbetreffende uitgever(s).
In 2012 werd een lang gekoesterde wens van de jury werkelijkheid, de Nederlandse Spellenprijs werd omgevormd tot een juryprijs. Een vakjury selecteerde in het voorjaar vijf genomineerden, waaruit vervolgens Lancaster tot winnaar werd gekozen.
De nominatielijst van 2012 was een mengelmoes van familie- en expertspellen, waardoor het lastig bleek om de prijs duidelijk te presenteren aan de verschillende doelgroepen. Een familiespel moet geschikt zijn voor een groot publiek, waaronder kinderen vanaf 8 jaar, terwijl een expertspel zich juist richt op spelers met meer speelervaring.
In 2013 leidde dit tot de introductie van twee categorieën: de Nederlandse Spellenprijs – familie en de Nederlandse Spellenprijs – experts. De vakjury nomineert in elke categorie drie spellen, waaruit hij later de twee winnaars kiest. Met deze indeling hoopt de jury de spelende consument beter van dienst te zijn, door een keurmerk aan te bieden dat aansluit op zijn speelervaring en behoeftes.
De genomineerden van 2016 zijn op de Ducosimbeurs van 21 mei bekendgemaakt, de bekendmaking van de winnaars volgt in het najaar. Dit is maanden later dan in het verleden gebruikelijk was. De Nederlandse Spellenprijs wil het zwaartepunt van de verkiezing graag verplaatsen naar het najaar, het hoogseizoen in spellenland. De feestelijke huldiging vindt plaats op zaterdag 12 november tijdens het Spellenspektakel in Eindhoven.
Meer weten? Kijk op www.spellenprijs.nl
