The Golden Ages

The Golden Ages is een bordspel voor 2-4 spelers. Vanuit een bescheiden startpositie bouw je tijdens het spel een beschaving op, die je economisch, wetenschappelijk en militair tot grote hoogte wilt laten stijgen. Klinkt als de zoveelste Civilizationachtige? Klopt, maar zo vlot en elegant als dit exemplaar vind je ze niet vaak. The Golden Ages viel afgelopen voorjaar in smaak bij de jury van de Nederlandse Spellenprijs. Het spel werd genomineerd in de categorie expertspellen.

Het centrale speelbord toont een oceaan met een paar voorbedrukte eilandjes. Hierop vormen de spelers uit losse continenttegels gaandeweg de wereld waarop hun volken moeten groeien en bloeien. Naast dit bord ligt een agorategel, waarop tijdens het spel inactieve kolonisten worden geparkeerd. Iedere speler heeft zijn eigen tableau, dat grotendeels wordt gevuld met de technologietegels die je later in het spel kunt ontwikkelen. Daarnaast is er op jouw tableau ruimte voor drie gebouwkaarten, een invasiespoor voor het naaien van de buren en een handig overzicht waarop de acties in pictogrammen zijn afgebeeld. Naast het speelbord liggen voor elk tijdperk gedekte stapels wonderkaarten, gebouwkaarten en beschavingskaarten klaar, alsmede vijf open kaarten men een ‘oordeel van de geschiedenis’.

een blik op het speelbord (Foto: Henk Rolleman)

Iedere speler gaat van start met drie goud, één beschavingskaart per tijdperk, een ‘opdrachtkaartje’ voor de eindtelling en wat houtwerk (een telsteen, een hoofdstad, drie kolonisten en twaalf houten stadblokjes, waarvan er vijf op geselecteerde technologietegels worden gelegd).

The Golden Ages wordt gespeeld in vier tijdperken. Aan het begin van elk tijdperk wordt een aantal wonderen en gebouwen als open aanbod klaargelegd. Verder draait iedere speler zijn beschavingskaart van dit tijdperk open en beslist of hij deze kaart wil houden of toch liever de kaart uit het vorige tijdperk. De beschavingskaart toont een bonus, het afgebeelde getal bepaalt de – niet onbelangrijke – speelvolgorde.

Iedere speler trekt een continenttegel en legt deze passend op het speelbord. In het eerste tijdperk zet je jouw hoofdstad en drie kolonisten op deze tegel. In latere tijdperken mag je jouw hoofdstad naar de nieuwe tegel verplaatsen.

Daarna volgt de actiefase, waarin iedere speler om de beurt één actie uitvoert of past. Dit gaat door totdat alle spelers hebben gepast.

Er zijn vier acties waarvoor je een actieve kolonist nodig hebt.

• Ontdekkingsreiziger: verplaats een actieve kolonist horizontaal en verticaal over land, zee en/of eilanden. Aan het begin heb je maar één bewegingspunt, met nieuwe technologie wordt dit meer. Eindigt je kolonist naast een zichtbaar grondstofsymbool, dan neem je controle over dat symbool. Dit levert je met de juiste technologie en/of beschavingskaart geld op. Verder mag je een stad stichten wanneer je eindigt op een veld zonder andere (hoofd)stad. Daartoe plaats je een blokje. Dit levert goud op met de juiste technologie en/of wonder.
• Bouwvakker: leg een actieve kolonist op de agorategel en leg een gebouwkaart op een vrij bouwveld op jouw bordje (je mag een bezet veld bedekken). Gebouwen zijn goed voor kortingen, winstpunten en andere bonussen.
• Kunstenaar: leg een actieve kolonist op de agora en ontvang 3 winstpunten.
• Soldaat: verplaats een actieve kolonist volgens de reisregels naar een veld met een kolonist en/of stad van een medespeler. Betaal het bedrag op het eerste vrije veld van jouw invasiespoor. Verjaag vijandelijke blokjes naar hun voorraadveld en kolonisten naar hun hoofdstad. Neem een roemfiche en leg dit gedekt op het eerste vrije veld van jouw invasiespoor. Je kunt deze actie niet vaker doen dan jouw invasiespoor lang is. Hierdoor wordt het militaire gedonderjaag nooit dominant, maar met een goed gevoel voor timing kun je er toch flink van profiteren.

Voor de volgende acties heb je geen kolonist nodig.

• Wonder bouwen: kies een wonderkaart, betaal de kosten en leg de kaart naast je bordje. Voer een eventueel bliksemeffect direct uit. Ook met wonderen kun je lekker binnenlopen op goud en punten.
• Een eigen gebouw- of wonderkaart activeren: voer de te activeren actie uit en draai de kaart om.
• Technologie ontwikkelen: kies een direct volgende technologietegel, betaal de kosten (eventueel met korting), leg de tegel gedekt naast je bordje en plaats eventuele blokjes op jouw voorraadveld. De technologietegels zijn erg belangrijk. Ze leveren allerlei bonussen op, versterken je economie en de dure tegels zijn een bron van winstpunten.
• Gouden eeuw starten (= passen): dit mag zodra je geen actieve kolonisten meer hebt. Draai je hoofdstad om. Elke volgende keer dat je aan de beurt bent, krijg je twee goud. De eerste passer kiest bovendien de ‘oordeel van de geschiedenis’ kaart van dit tijdperk en legt deze naast de agora.

een spelertableau (Foto: Henk Rolleman)

Wanneer alle spelers hebben gepast, is het tijdperk voorbij. Dan krijgen alle spelers de op de ‘oordeel van de geschiedenis’ kaart afgebeelde winstpunten. Omdat deze punten afhangen van de posities in het spel, kan een goed getimede pasactie jou veel punten opleveren en andere spelers weinig tot niets. Vervolgens worden wat administratieve handelingen verricht en kan het volgende tijdperk beginnen.

De eerste passer in het laatste tijdperk luidt het einde van het spel in. De andere spelers mogen dan nog één actie uitvoeren. Dan volgt de eindtelling met punten voor goud, technologietegels, roemfiches en de aan het begin uitgedeelde opdrachtkaartjes. Uiteraard wint de speler met de meeste punten.

Ten slotte

‘Civilizationachtige’ ontwikkelingsspellen zijn vaak taai, langdurig en complex. The Golden Ages gooit het over een andere boeg. Dit is een toegankelijk en elegant spelsysteem, met een compacte en overzichtelijke economie, geen bewerkelijke ‘administratieve’ handelingen en een gedoseerde portie militaire interactie. Dit past allemaal perfect in elkaar. Dit speel lekker weg in 60-90 minuten. De internationale markt is de afgelopen jaren overspoeld met ontwikkelingsspellen, The Golden Ages steekt er wat mij betreft met kop en schouders bovenuit.

Zijn er geen minpuntjes? Jawel, sommige pictogrammen zijn mij veel te klein en er had wat meer variatie in de wonderen mogen zitten. Verder heb ik niets te piepen. Topklasse!