Glück Auf

Op Spiel 2013 presenteerden Eggertspiele en Pegasus Spiele twee interessante nieuwe titels: Rokoko en Glück Auf. Rokoko heb ik hier al eerder besproken. In deze recensie concentreer ik me op de meer toegankelijke van de twee: Glück Auf. Kenners van de Duitse taal kunnen meteen het thema bij de titel plaatsen: het moet iets met mijnbouw te maken hebben. ‘Glück Auf!’ is namelijk de traditionele groet van de Duitse mijnwerkers. Met ‘Glück Auf!’ spreek je zowel de hoop op een gunstige ertsader uit, als de wens om heelhuids boven de aarde te komen. Het gaat dus om mijnbouw: om precies te zijn die van steenkool aan het begin van de 20e eeuw. Een tijd dat kolen nog erg belangrijk waren en de verbinding met zure regens of ontbossing onbekend. Iedere speler bezit een steenkolenmijn en probeert hier de meeste winst uit te halen. Daarvoor moeten lucratieve opdrachten worden verzameld, naar steenkool gegraven, de kolen boven de grond geheveld en vervolgens naar de klant getransporteerd.

In de bekende vierkante doos vind je een bescheiden speelbord van 30×60 cm met passende illustraties en vakjes waar de spelers hun werkers kunnen plaatsen. Daarnaast zijn er cilindervormige werkers in vier kleuren (wit-rood-blauw-oranje – inderdaad, géén groen), houten blokjes voor de vier soorten steenkool (geel-bruin-grijs-zwart), geld, opdrachtkaartjes en vierkante kaartjes waarop mijnkarren met kolen staan afgebeeld. Verder is er voor iedere speler een speltableau van een kolenmijn met een centrale mijnschacht en de hierin passende lift. Alles netjes en functioneel, zonder nominaties voor innovatie of artwork (met de laatste kwalificatie durf ik het sinds 4 oktober onderbouwd oneens te zijn – EB).

Glück Auf is een ‘worker placement’ spel, waarbij de spelers hun werkers op bepaalde vakken van het speelbord plaatsen en meteen de bijbehorende actie uitvoeren. Dit kennen we al van vele andere spellen, maar Kramer & Kiesling gebruiken hier een leuke variant. Iedere speler heeft de beschikking over een bepaald aantal werkers in zijn eigen kleur (bij 4 spelers elk 13) voor zijn acties. In principe kun je elkaar niet blokkeren: iedereen kan in principe elke actie op het bord uitvoeren, ook als er al een andere werker op het vak staat. Je moet dan wel één arbeider meer plaatsen: 1 arbeider wordt verdrongen door 2 andere, deze 2 door 3, enz. Maar ook al kun je moeilijk geblokkeerd worden, je moet nog steeds zuinig omgaan met je arbeiders – een leuke uitdaging.

De spelers proberen lucratieve opdrachten te bemachtigen (opdrachtkaartje van het bord pakken), hun mijngangen uit te breiden met de vereiste kolensoorten (kaartje kopen met 1 of 2 kolenkarretjes) en deze vervolgens met hun mijnlift en het vereiste transportmiddel naar de klant te transporteren (werker op het betreffende vakje van het spelbord plaatsen).

In acties uitgedrukt kiest een speler uit:

• opdracht aannemen (keuze uit 4 kaartjes met 1-4 steenkolen plus een vereist transportmiddel);
• mijnschacht uitbreiden/verlengen (keuze uit 8 kaartjes met 1 of 2 mijnkarretjes in de kleur van de steenkool);
• transportmiddel gebruiken om aan een klant te leveren (4 vakjes met handkar, paard & wagen, vrachtauto of trein);
• kolen delven & transporteren (4 vakjes met 10-8-6-4 transportpunten);
• geld pakken (4 vakjes met 6-5-4-3 geld).

De spelers verdienen winstpunten door opdrachten te vervullen (op elke opdracht staat hoeveel punten deze oplevert) en door meerderheden te verzamelen in de verschillende categorieën. Deze meerderheden worden drie keer geteld aan het einde van een spelronde (wanneer alle spelers alle werkers hebben ingezet). Na de eerste ronde tellen alleen de geleverde kolensoorten in de vier kleuren. Na de tweede ronde komen hier de transportmiddelen bij (wie heeft het meeste met de trein/handkar/enz. vervoerd?) en in de derde en laatste ronde de langste mijngangen (aantal karretjes in de vier kolensoorten). Aan het einde worden nog wat bonuspunten en minpunten uitgedeeld voor zaken als geld of niet uitgevoerde opdrachtkaartjes.

Ten slotte

Glück Auf is qua spelmechanismen niet vernieuwend, maar biedt toch een bijzonder geslaagde en elegante mix van bekende elementen. De interactie is groot, want je moet bij jouw medespelers voortdurend in de gaten houden waarmee zij hun punten willen verdienen. Dat geldt uiteraard voor de verschillende meerderheden, maar nog meer voor de tijdige inzet van je werkers. Ben je te laat, moet je extra werkers inzetten (waarvan je er altijd te weinig hebt). Die kun je dan niet voor andere belangrijke zaken gebruiken. Omgekeerd kun je door het (voor)tijdige inzetten van je werkers op een bepaalde actie een medespeler behoorlijk frustreren. Met name de transportpunten zijn altijd heftig omstreden.

Afgezien van de toegankelijkheid zorgt ook de speelduur van Glück Auf ervoor dat het spel vaak op de speeltafel komt. Glück Auf speelt namelijk verrassend vlot. Zelfs de eerste keer waren we binnen 90 minuten klaar; ervaren spelers zullen niet veel meer dan een uur nodig hebben. Nog een rondje? Ja, waarom niet?