Rococo

Rococo. Wie het woord opzoekt in Wikipedia, leest dat het een kunstrichting is tussen 1730 en 1760, met als kenmerk ‘de nadruk op elegantie, luchtigheid en het lieflijke karakter der dingen’. Deze vooral in Frankrijk beroemde stijl had door zijn nadruk op decoratie grote invloed op de bouw- en schilderkunst. Maar aan het hof van Lodewijk de 15e (je weet wel, die van ‘na mij de zondvloed’) was het ook heel belangrijk hoe je er zelf uitzag: hoe kleurrijker en uitbundiger, des te beter. Om deze kleding, en het maken ervan, draait het spel Rococo. De spelers vertegenwoordigen bekende kleermakerateliers die de eer hebben om hun prachtige kleding aan het Franse hof te leveren. De spelers kopen grondstoffen in (doek in verschillende kleuren, kant en zilverdraad), verwerken deze tot kleding en leveren deze aan de vijf belangrijkste adellijke families in Frankrijk, om zo hun prestige en invloed te versterken.

Als het om de vormgeving gaat, zijn de makers geslaagd in hun opzet. Zowel de doos als de gebruikte materialen ademen de juiste sfeer uit. Dat begint bij de lieflijke dame in de prachtige jurk op de voorkant van de doos en zet zich voort op het speelbord, de kaarten en het geld (Livres). De doos is rijk gevuld met een speelbord van bijna 60 x 60 cm, houten speelstukken in 5 kleuren, kleine spelertableaus, 53 actiekaarten en heel veel kartonnen fiches voor grondstoffen of bonuspunten. Een stoffen zakje voor het blind trekken van de grondstoffen en spelregels ronden het geheel af.

De deelnemende kleermakerateliers hebben allen al een naam in Frankrijk en beschikken over twee meester-kleermakers, een getalenteerde leerling en twee hulpjes voor de hand-en-span diensten. Er is een grote vraag naar kleding, maar de clientèle is verwend en vraagt om specifieke modellen met bepaalde kleurcombinaties en versieringen van kant en/of zilverdraad. Om deze opdrachten uit te voeren, stuur je het personeel naar de markt om de juiste materialen in te kopen – voor zo min mogelijk Livres uiteraard. Vervolgens kun je jouw meester of leerling de kleding laten maken, en bid je dat één van je concurrenten de opdracht niet net voor je neus wegkaapt. Is de opdracht vervuld, moet je een keuze maken: verkoop je de kleding aan een willekeurige klant om de kas te spekken of leen je hem uit aan één van de adellijke families aan het hof zodat je daar meer prestige krijgt (en wellicht ook nog een klein geschenk ontvangt)? En aan welke familie? De ene familie levert meer punten op dan de andere en zorgt bij een dominantie ook nog voor een interessante eindbonus. Keuzes, keuzes.

Rococo is een mix van bekende spelelementen, met name worker placement, deckbuilding en een wedstrijd om meerderheden en bonussen. Iedere speler start met vijf actiekaarten, waarvan hij er elke ronde drie mag/kan gebruiken. De gespeelde actiekaarten komen op een aflegstapel en kunnen in de volgende ronde niet worden gebruikt – tenzij je er maar vijf hebt natuurlijk, want dan moet je de twee kaarten die je nog over hebt aanvullen tot drie. Tijdens het spel kun je meer actiekaarten aanschaffen om je mogelijkheden te vergroten, en ook kaarten weggooien om je deck te verbeteren. Met elke kaart kun je een ‘hoofdactie’ uitvoeren. De meeste kaarten hebben ook nog een extra (bonus)actie die je meteen na de hoofdactie uitvoert.

De hoofdacties zijn:

• Stoffen en draad inkopen op de markt. De volgorde is belangrijk, want wie het eerst koopt, wie het eerst naait. Bovendien wordt de markt maar één keer per ronde aangevuld.
• Een opdracht pakken en met een kleermaker uitvoeren. Je kunt het kledingstuk verkopen voor geld of ‘uitlenen’ aan een adellijke heer of dame om je prestige aan het hof te verhogen. Op het speelbord zijn 5 adellijke ‘kamers’ waar je jouw kleding kwijt kunt. Sommige plekken leveren een kleine bonus op, maar je kijkt vooral naar aanwezigheid en meerderheden. Wie de meeste creaties in een kamer heeft, krijgt aan het einde van het spel weer extra prestige(=winst)punten.
• Nieuw personeel aannemen (=actiedeck uitbreiden). Elke ronde worden vijf nieuwe actiekaarten opengelegd die beter zijn dan jouw eigen kaarten, maar duur in aanschaf. Hoe meer actiekaarten je hebt, des te moeilijker het wordt om elke beurt over de juiste kaarten te beschikken.
• Personeel wegsturen (=actiedeck verkleinen). Hiermee verbeter je jouw deck door ongewenste kaarten te dumpen. Je krijgt er ook nog enkele Livres voor terug èn je kunt nog snel gebruikmaken van de bonusactie op de kaart.
• Fontein/standbeeld/vuurwerk doneren aan het hof. Hiermee plaats je één van jouw stenen op het desbetreffende veld van het speelbord. Deze plekken leveren een extra inkomen per ronde op en/of geven een prestigebonus aan het einde van het spel. Uiteraard zijn de velden beperkt in aantal en zijn de laatste het duurst.
• Gunst van de koningin verwerven. Ben je het zat om de restjes op de markt in te kopen? Dan word je met deze actie de startspeler van de volgende ronde en ontvang je 5 Livres.

Ten slotte

Na 7 rondes is het spel afgelopen en begint de grote telronde van de bonuspunten. Dat kost de nodige tijd, mede omdat je in elke categorie de prestigepunten moet verzilveren met de hiervoor aanwezige prestigecounters. Er zijn zoveel bonusmogelijkheden dat het zo goed als onmogelijk is om precies te voorspellen wie de winnaar wordt. Sommige spelers vinden dat een spannend voordeel, anderen ergeren zich daar wat aan. Daar staat tegenover dat er veel paden leiden naar de overwinning en elk spel zich weer anders ontwikkelt. De interactie is groot en de geluksfactor beperkt zich tot het blind trekken van de nieuwe opdrachten en de aangeboden stoffen op de markt. Samen met de prachtige vormgeving en de goed getroffen sfeer blijft Rococo leuk en spannend. Als ik het in onze spellenclub op tafel leg, vind ik altijd zonder moeite 3-4 medespelers.