Ugo!

Veelspelers heb je in allerlei soorten en maten, waaronder het soort waarbij de creativiteit begint te kriebelen. Dit begint vaak met het bedenken van regelvarianten, maar voor je het weet liggen de prototypes van eigen spellen op tafel. Ik heb er in de loop der jaren veel ontmoet. Een slordige twintig jaar geleden trof ik op een Spellenspektakel ene Patrick, die een Memoryvariant met draken en schatten had bedacht. Op een spellendag in een Amersfoorts buurthuis ontmoette ik ooit ene Thomas die met een grappig tweepersoonsspelletje een eigen uitgeverijtje was begonnen. En later bleek de oude bekende Ronald ook meer te doen dan recenseren. Vervolgens bracht het lot deze mensen bij elkaar, knutselden ze gezamenlijk aan een spelontwerp van Ronald, werd de wereldberoemde illustrator Franz Vohwinkel ingeschakeld en ligt er in het najaar van 2013 een nieuw kaartspel in de winkels. Ugo! is het tweede spel van de jonge Nederlandse uitgever Playthisone.

Het spelmateriaal bestaat uit 45 speelkaarten in vijf kleuren. Elke kleur bestaat uit een set kaarten met een waarde van 0-8. Iedere speler heeft een eigen aflegbordje met vijf velden, waarop hij de gewonnen slagen op kleur gescheiden bewaart. Er is verder een stapel boerenfiches, die je nodig hebt om de laatste drie aflegvelden op jouw bordje te activeren.

Ugo! – doos en spelmateriaal (Foto: Henk Rolleman)

Aan het begin van het spel worden de kaarten geschud en krijgt iedere speler 10 kaarten. Bij vier spelers zitten bijna alle kaarten in het spel, waardoor je meer controle hebt. Bij minder spelers is de onzekerheid vanzelfsprekend groter.

De startspeler komt uit, waarna de overige spelers kleur moeten bekennen. De slag gaat naar de hoogste kaart, die niet van de uitgekomen kleur hoeft te zijn. De winnaar van de slag legt de zojuist gewonnen kaarten in de door hem gewenste volgorde op zijn aflegbord. Hierdoor ontstaan in de loop van het spel maximaal vijf scorestapels, waarvan telkens de bovenste kaart de verdiende winstpunten markeert.

Er is een belangrijke twist. Drie van de vijf aflegvelden leveren alleen punten op wanneer daar voldoende boeren werken. Deze boeren verdien je als bonus bij bepaalde slagen (bijv. door een slag te winnen met de hieronder afgebeelde rode 6). Overigens niet alleen door slagen te winnen, met enen en tweeën krijg je juist boeren door deze kaarten te verliezen. Dit is een fijne toevoeging, omdat je ook met lage kaarten nuttige dingen kunt doen.

Ugo! – de speelkaarten (Foto & duim: Henk Rolleman)

Na 10 slagen is de pot voorbij. Op aflegvelden met voldoende boeren levert de bovenste kaart de afgebeelde winstpunten op. Wanneer daar geen kaart zou liggen, krijg je als troost de op het bordje afgebeelde punten. Heb jij aan het einde van de pot aflegvelden met kaarten, maar onvoldoende boeren? Dan ben jij de sigaar! Op deze velden is de kaartkleur helemaal niks waard en kost elke missende boer jou vijf strafpunten. Dit risico vereist tijdens het spel voldoende aandacht, want in het ergste geval krijg je 45 minpunten voor jouw kiezen.

De spelers noteren hun punten op een briefje. Na vier potjes is de winnaar bekend.

Ten slotte

In de basis is Ugo! een eenvoudig slagenspel, waarvan we er al veel hebben gezien en gespeeld. Dit spel krijgt een extra dimensie door de boeren. Vanzelfsprekend ook in destructieve zin, omdat je medespelers met onvoldoende boeren vreselijk kunt naaien door ze te overspoelen met te veel kleuren. Dit risico vraagt om een gevoel voor handmanagement en timing. Een hoge kaart in de eindfase kan jou zomaar een onaangenaam kleurenpallet bezorgen. Het is uiteraard ook vreselijk leuk om andermans van trots glimmende 8 in een latere slag te bedekken met een knullige 0.

Een slagenspel als Ugo! kent uiteraard een gelukselement, dat met minder spelers oploopt omdat er dan minder kaarten in circulatie zijn. Omdat ik bij zulke spellen wel van een beetje controle houd, speel ik Ugo graag met een volle bezetting. Maar ook met minder spelers leg ik het met plezier op tafel. Met twee spelers is het naar mijn smaak te gemakkelijk om voldoende boeren te verzamelen. Maar dit kun je ondervangen door met minder boerenfiches te spelen. Ik heb met de uitgever een variantje met 12 boerenfiches getest. Dit leek te werken.

Ik vind Ugo! een kostelijk, interactief en lekker gemeen kaartspel. Dit is een blijvertje in mijn rijke verzameling kaartspellen.